In strijd met mezelf, alweer.
Zo’n vier jaar geleden begon ik opeens te twijfelen aan mijn bestaan. Niet aan óf ik echt bestond natuurlijk (ik heb mijn kleine teen vaak genoeg gestoten om hier bevestiging op te krijgen) maar meer wat ik hier doe. Mijn adoptie zorgde vóór die tijd nooit voor complicaties, omdat ik er simpelweg niet mee bezig was. Ik zag mezelf niet als een vrouw van kleur maar als een Nederlandse met een aanbak laagje. Ik ben opgegroeid met de woorden dat ik gelijk ben aan anderen. Dat mijn lengte, gewicht, kleur en geslacht niet uitmaken om succesvol en gelukkig te zijn, en dat gezonde, fatsoenlijke mensen mij hier ook nooit anders op zouden beoordelen. En ik heb mezelf dan ook verteld dat dit ook niet is gebeurd.
Ik kan inmiddels zeggen dat na vier jaar met mezelf worstelen ik eerlijk kan zijn tegen mijzelf over mijn huidskleur. En de gevolgen van deze huidskleur. Adoptie heeft betekent dat ik meer kansen heb gekregen die ik anders niet zou hebben gehad, en dat zou mij meer vrijheid moeten geven. Maar wanneer ben je echt vrij? Discriminatie is inmiddels dagelijks aan de orde in het nieuws en ik ben mezelf steeds meer gaan afvragen of dit in opkomst is of dat ik het gewoon nooit zag. Voorheen vroeg ik mezelf af : ben ík wel eens gediscrimineerd c.q racistisch bejegend?
Vroeger was mijn antwoord waarschijnlijk ‘nee’ . Of ‘niet echt’. Of ‘niet met opzet’. Ik kon en kan zelf ook nog steeds best grapjes maken die op het randje zitten en er mee weg komen omdat ik zelf een kleur heb. Is dat eerlijk? Als je wit bent dan vallen die opmerkingen toch sneller onder racisme dan wanneer je bruin of zwart bent. En humor is nu eenmaal mijn uitweg voor vrijwel alles.
Inmiddels hebben we het allemaal deze week over #blacklivesmatter. Waarom? Omdat er wederom een zwarte man is overleden aan (politie)geweld. Niet omdat hij gevaarlijk of onhandelbaar was, maar omdat hij zwart was. Het zou een witte man niet zo snel op deze manier overkomen. Het is het zoveelste slachtoffer van racisme, en hoewel dit niet dichtbij heeft afgespeeld zou dit toch echt alarmbellen moeten doen rinkelen voor iedereen. Racisme is niet weg of weg te stoppen. En het peutert compleet mijn ‘ blanke’ identiteit af. Ben ik ooit gediscrimineerd op huidskleur? Ja. Dat heb ik destijds weggestopt, want ik herkende het niet als racisme. Toch komen al die herinneringen nu triomfantelijk terug mijn geheugen in wandelen. Alsof ik net zo dom was als Ash Ketchum die elke keer in de vermommingen van Team Rocket trapte, terwijl het duidelijk de bad guys waren die hij elke aflevering tegen kwam. Goedgelovig. Want discriminatie is niet iets dat altijd met opzet gaat. Of dat altijd gericht is aan mij. Mensen denken soms dat ze om mij heen kunnen discrimineren, want ‘ik ben geadopteerd, dus ik ben anders.’ Misschien moet je jezelf eens afvragen wat je daadwerkelijk zegt als je dat beweerd. Je kunt niet even iemand ‘cancelen’ van discriminatie / racisme omdat je diegene kent.
Maar terug naar mijn identiteit. Want ik ben steeds meer gaan voelen wat discriminatie is. Hoe er voor sommige mensen nog steeds een enorme kloof in de maatschappij bestaat en dat ik toevallig hier mazzel in heb gehad met een ‘witte’ opvoeding. En dan is mazzel een groot woord, als blijkt dat je alle opmerkingen en situaties betreft discriminatie haarscherp uit je geheugen kan plukken. Ik kan veel van mezelf zeggen, maar ik durf wel te beweren dat ik een sterke vrouw ben. Ik heb deze situaties namelijk nooit laten escaleren, ik heb opmerkingen nooit zo ontvangen dat het mij direct beïnvloedde. Maar een stapel van herinneringen hebben er wel voor gezorgd dat ik langzamerhand het gevoel kreeg dat ik voor bepaalde dingen gewoon niet goed genoeg was. Of eigenlijk, gewoon niet wit genoeg. Het is heel vermoeiend geweest om het idee te hebben dat je prestaties niet hoog genoeg zijn, dat je uiterlijk niet aan het schoonheidsbeeld voldoet, dat je inzet niet voldoende is. En niet omdat iemand je ooit letterlijk heeft gezegd dat het niet voldoet. Het is een kettingreactie van alle kleine pijntjes die mij vier jaar geleden omver hebben geworpen en ik nu herken voor wat het is. Of beter, dat ik mezelf nu herken voor wat ik ben. Gekleurd. De een noemt het latina, de ander zwart of bruin, dat is natuurlijk het mooie van Braziliaans zijn; ik ben het allemaal. Dus de volgende nare opmerking die je maakt die gericht is om mensen te kwetsen met een ander ras, andere huidskleur, ander geloof, ander geslacht… onthoud er dan bij dat je mij hier niet van ontziet. En als het je doel is om mij te raken; Bring. It. On.
Instagram @carinivana | 30 mei 2020
CARIN IVANA.NL 